Het mysterie van de vleermuis

De zin en onzin over de nuttige vleermuis

We krijgen regelmatig meldingen over vleermuizen die bij iemand het huis zijn binnengevlogen. Helaas is de melder vaak angstig, gevoed door allerlei mythes, waarin de dieren zich tegoed doen aan menselijk bloed, of zich vastklampen aan het haar, en het slachtoffer ontredderd achterlaten.

Rosse Vleermuis op een boomstam

Het is heel jammer dat sommigen nog steeds in dit soort mythes geloven, want vleermuizen zijn heel bijzondere en ongevaarlijke dieren. Het enige wat je niet moet doen, is een vleermuis oppakken zonder goede handschoenen, want ze kunnen besmet zijn met een bepaalde vorm van hondsdolheid (Rabiës).

Recentelijk is in het blad Science een onderzoek gepubliceerd, waarin de erfelijke eigenschappen van twee vleermuissoorten zijn onderzocht. Hoewel ze wel drager kunnen zijn van gevaarlijke virussen, blijven ze er zelf ongevoelig voor en blijft een heftige afweerreactie uit. Door het mechanisme hierachter beter te begrijpen, kunnen volgens een onderzoeker in de toekomst wellicht medicijnen worden ontwikkeld om bij mensen virussen te bestrijden.

Behalve de ongevoeligheid voor virusinfecties, hebben vleermuizen ook een weerstand ontwikkeld tegen veroudering en kanker. Vleermuizen kunnen daardoor 20 tot zelfs 40 jaar worden, terwijl dieren van gelijke grootte 2 à 3 jaar worden!

Kleine Dwergvleermuis
Jonge vleermuis in de tuin

Volgens de onderzoekers zijn deze eigenschappen ca. 88 miljoen jaar geleden ontwikkeld, toen de voorouders gingen vliegen. Langdurig vliegen vereist veel inspanning, waarbij giftige vrije radicalen vrijkomen die het DNA beschadigen. Beide vleermuissoorten bleken in staat om beschadigd DNA te repareren door speciale genen.

In feite weten we heel weinig van de dieren- en plantenwereld om ons heen. Iedere keer komen er weer fascinerende ontdekkingen, en alleen al daarom dienen we respect te hebben voor “Al wat groeit en bloeit en ons altijd weer boeit”.